Debriyaj Balatasının Değiştirilmesi Gerektiği Nasıl Anlaşılır?

Merhaba Arkadaşlar.Aramız da benim gibi manuel/düz vitesli araçlara sahip arkadaşlarımız var.Düz vitesli araçlarımızın özellikle 70-100 bin km arasında debriyaj baskı ve balatasının değiştirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmaya başlar.Ama çoğumuz bu zamanın tam olarak ne zaman olduğunu kestiremeyiz.

Bunun için bu durumu anlayabilecek kişilere;yani sanayi de debriyaj ustaları ve servislere başvururuz.Bu kişilerde büyük çoğunlukla değişim zamanını ya da değişim gerekip gerekmediğini tam olarak söylerler.Ancak değişim yapılarak para kazanılması maksadı ile zamanından önce baskı balata ve bilyesinin değiştirilmesi için araç sahibini yönlendirirler.Biz de bu elemanları gözle göremediğimizden ve kapalı kutu içerisinde bulunduğundan yıpranma oranını da anlamamız çok zordur.

Bildiğiniz gibi bu iş çok işçilik ve ustalık gerektiren bir iştir ve debriyaj baskı,balata ve bilyesi pahalı ürünlerdir.O yüzden bu parçaları gerektiği ya da doğru zamanda değiştirmek çok önemli ve ekonomiktir.


Peki biz doğru debriyaj balatası değişim zamanını kendimiz anlayabilir miyiz?

Evet.Debriyaj baskı ve balatamızın değiştirilmeye ihtiyacının olup olmadığını basit bir kaç test ile anlayabiliriz.Kendi bildiğim bazı hususlar,internet ve bazı teknik kitaplardan bulduğum bilgiler ve bizim bu forumda yaptığımız paylaşımlar ışığında aşağıya yazdığım testler ile debriyaj baskı ve balata ihtiyacımız olup olmadığını büyük doğruluk oranı ile tespit edebileceğiz.

Önce debriyaj hakkında bir kaç önemli noktaya değinerek işe başlayalım;

Debriyaj balatalarının triger ve ya v kayışları gibi sabit bir ömrü yoktur.Tamamen kullanıcıya göre değişen sürelerde aşınır. Aşınmada en önemli etkenler aracın yük durumu ,soförün kullanım alışkanlığı ve trafik durumudur.

Özellikle hidrolik merkezli debriyajlarda sürücü ayağını debriyaj üzerinde tutmaya alışmışsa o balata kısa sürede aşınacaktır.Hidrolik debriyajlar çok hafif bir etki ile baskıya hareket verirler.Şoför ayağı pedal üzerinde tutmaya alışkınsa ayağı yoruldukça farkına varmadan hafif hafif debriyaja basabilir.Bu durumda baskı balatayı kısmen bırakacak ve hızla aşınacaktır.Uzun ömürlü bir balata için ayağın kesinlikle debriyaj pedalı üzerinde tutulmaması gerekir.

Yine trafiğin yoğun olduğu yerlerde sık vites değiştirmek ve sürekli dur kalk yapmakta debriyaj ömrünü etkileyecektir. Sert sürüşlerde debriyajı yoran ve aşındıran bir etkendir. Aracınızda taşıdığınız aşırı yüklerde debriyaj için ek aşınma demektir.

Tüm bu etkenlerin yanı sıra son zamanlarda bazı markaların balata tercihleri de balata ömrünü etkiler olmuştur.Klasik balatalar da asbest kullanılır.Bu kanserojen ve zehirli madde balatanın sert ve uzun ömürlü olmasını sağlar.Çevreci yaklaşımlarla son zamanlarda bazı firmalar ürettikleri araçlarda artık asbest içermeyen balatalara dönmüşlerdir.(Tıpkı fren balatalarında olduğu gibi)Bu balataların ömrü son derece kısa olmaktadır.Bu balataların ömrü 40.000-60.000 Km kadar olmaktadır.

Trafiğin sakin olduğu şehirlerde ,uzun yola sık çıkan araçlarda şoförde dikkatli ise bir balata ile 120.000 Km ve üzeri yol yapılabilir.Şehir içi ,trafikte kullanılan bir araçta aynı şoförün aynı araç ve balatayla yapacağı yol 80-90.000 Km ye kadar iner.Birde şoförün ayağını debriyaj üzerinde tutmak gibi ,arabayı sert kullanmak gibi alışkanlıkları varsa bu rakam dahada azalacaktır.(asbestli balatalarda).Asbest içermeyen balata kullanılmış debriyajların ömrü şüphesiz daha kısa olacaktır.

Uzun lafın kısası araç debriyaj balatanızın ömrü tamamen kullanım şeklinize ve trafik durumuna göre değişiklik gösterir.

Doğru debriyaj balatası değişim zamanını aşağıdaki bazı kolay testleri yaparak kendimiz anlayabiliriz.(Bu testleri yaparken lütfen kendimizin ve çevremizdekilerin emniyetini tehlikeye düşürecek tüm kontrolleri yaparak olumsuz durumları ortadan kaldıralım.Durum emniyetli olduğunda bu testleri yapalım.)

1. Balatası bitmek üzere olan bir araçta ilk görülen tepki kalkışlarda titreme yapmaya başlamasıdır.Aracınız balatadan ötürü yeni yeni titremeye başlamışsa bir müddet daha idare edebilirsiniz.Ancak ilerleyen aşamalarda siz gaza bastığınızda aracınız eskisi gibi hızlanamayacaktır.Motor devri yükseldiği halde hız olması gerektiği gibi yükselmeyecektir.Özellikle dik yokuşları çıkarken bu durum dahada belirginleşecek ve motor devri sabit kaldığı halde aracınız hızdan düşecektir.Bu aşınmanın ileri aşamalarıdır ve fazla beklemeden debriyaj baskı balata ve bilye değişimi için bir servis/debriyaj-şanzuman tamircisine gitmenizde fayda vardır.Zira balata sizi ansızın yolda bırakabilir.Ya da balatanın bitmesi durumunda baskı volan dişlisine zarar verebilir.Bu durum şüphesiz ekstra masraf açacaktır.Bazı araçların volanı tornayla düzeltilebilse de yeni nesil araçların pek çoğunun volanı tornaya uygun değildir ve oldukça da pahalı makine parçalarıdırlar.Aşınma bu noktaya gelmeden bir an önce balatanızı değiştirmeniz ekonomik olacaktır.Aşınmış balata ayrıca yakıt sarfiyatını da yükseltir.Aracınız eskisi gibi hızlanamayacaktır.Balatanız aşındıkça önce geri vitesten başlayarak vites geçişleri de zorlaşacak ve daha sesli hale gelebilecektir.

2. Aracınızı dik bir yokuşa önü aşağıya gelecek şekilde park edip el frenini çekin.Aracınızı geri vitese takın ve stop edin. Şimdi sadece frenle aracı sabit tutun ve yavaş yavaş ayağınızı frenden çekin. Motor aracı ileri gitmekten alı koyacaktır.Ancak debriyaj balatanız artık bitmişse motorunuz durduğu halde balata aracınızı hafifte olsa ileri kaçıracaktır.Kaçırma yoksa bir müddet daha kullanabilirsiniz.Ancak biliyoruz ki bazı kia modelleri araç yeni de olsa viteste bırakıldığında aracı kaçırmaktadır.O yüzden diğer testlerin tamamını uygulamakta fayda var.

3. El freninizi çekin ve aracınızı birinci viteste kalkmaya zorlayın.Önden çekişli bir araç el freni çekili olduğu halde kaldırılmaya çalışıldığında arka kısmını ciddi oranda aşağı indirir.Aracınız bu halde stop etmeye eğiliminde bulunuyor ve aracınızın arkasını siz debriyaj pedalına basıp çektikçe ciddi şekilde yukarı aşağı çekiyorsa balatanız bir müddet daha idare edebilir.

4. El freninizi çekin.Aracınızı dizel motorlu ise 3.000 devre,benzinli ise 4.000-4.500 devre kadar yükseltin ve ayağınızı yavaşça debriyajdan çekin. Aracınız hemen stop ediyorsa balatanız sağlamdır.Stop etmede yavaş davranıyorsa balatanızın değişim zamanı yaklaşmıştır.Stop etmiyor yada çok geç stop ediyorsa mutlaka değiştirilmelidir.

5. Aracınızı düz bir yere park edin.Önü boş olsun.Dizel araçlarda 3.000,benzinli araçlarda 4000-4500 devre kadar motorunuzu getirin.Bu devirde 3,4 ve 5. viteslerde kalkmaya çalışın.3 Viteste kalkmıyorsa balatanız sağlamdır.3.viteste kalkıyor ama 4.viteste kalkamıyorsa kısa bir süre daha idare edebilirsiniz ancak 5.viteste bile aracınız kalkıyorsa mutlaka vakit kaybetmeden değiştirmeniz gerekecektir.NOT:Bu durum 5-6 vitesli araçlarda değişiklik gösterebilir.6 vitesli araçlarda 3. viteste araç kalkabilir.

Balata sorununu andıran bir diğer sorunda hidrolik debriyajlı araçlarda oluşabilen hidrolik kaçağı,yağ azalması ve balata yağlama gibi sorunlardır.Yağlanmış bir balatada tıpkı bitmiş bir balatanın verdiği uyarıları verir. Hidrolik merkezinin değişmesi gerekebilir.

Pek çok model hidrolik debriyajlı araçta debriyaj bilyesi hidrolik merkezi görevi de görür.(Bizim araçların tüm modellerinde bu şekilde değil diye biliyorum.Bu durumu en iyi Mustafa Bey(silverhawk07) bilir.)Bilyenin sızdırmaya başlaması balatayı yağlayacaktır.Bu da aracınızı kullanılamaz hale getirebilir.Eksilen hidrolik yağı zamanla aracınızı vites değiştiremeyecek hale sokabilir.Bunun gibi durumlarla karşılaşmamak için debriyaj baskı ve balatanız değiştirilirken bahsi mevzu hidrolik merkezini-debriyaj bilyesi de değiştirilmelidir.(Hidrolik merkezi bu şekilde olan araçlar için.)

Kazasız sürüşler.
Saygılar

 

Hakan bey paylaşım için teşekkürler

 

hakan abi gerekli bir bilgi paylaşmışsın.emeğine sağlık

 

yazı için teşekkürler.

parça değiştirirken cimri olmamak daha büyük masraflardan korur.

 

Teşekkürler Hakan abi faydalı bi paylaşım olmuş herkezin işine yarıyacak bilgi


iPhone adlı cihazımdan Tapatalk aracılığıyla gönderildi

 

Yine döktürmüşsün abi, eline sağlık..

 

Çok faydalı bir paylaşım olmuş Hakan Bey. Teşekkürler...

 

Ellerine sağlık hakan abi harikalar yaratmissin yine. Teşekkürler

tapatalk

 

Hepinize teşekkür ediyorum.Sağolun.

 

Abi kralsın :thumbup:

Tapatalk..

 

Teşekkür ederim.

 

Köksal Bey bahsettigim test bu konuda.

 

Baştan sona okudum çok yararlı bilgiler, teşekkür ederim

Tepetaklak

 

Estağfurullah.Ben teşekkür ederim Köksal Bey.İnşallah en az masrafla bakımı yaptırırsınız.

 

Teşekkürler Hakan Abi.

110.000 Km deyim hala değiştirmedim Bir 50.000 daha gideceğini düşünüyorum.

 

Rica ederim kardeşim.Maşallah kardeşim.Kazasız belasız inşallah.

 

Hakan abi çok sağol bu faydalı bilgilerin için sayende baskı balatanın değişmesi gerektiğini anladım 3. vites kalkışında kerata aldı başını gitti hemde 1500 devirdeyken

 

gerçekten güzel bi yazı olmuş fakat birkaç şey sorayım;

bu testlerin faydalı olacağını deneyerek mi buldunuz yoksa başka bi yerden mi duydunuz ?

ayrıca otomatik vites için de böyle bi rehber var mı ?

 

Peki trafikte bazen pis bir yanık kokusu sarıyo etrafı, bu baskı balata kokusumu?

 

Evet balataniz isinmis kokmaya baslamistir .cok yarim debriyaj ve rampa yukari kalkis yaparsaniz agar agar kokar

Cerato gold sports